Barok saraylara hayranlık duyan Osmanlı Padişahları’nın ilk göz ağrısıdır, Çırağan Sarayı. Asıl ismi Farsça “kandil, ışık” anlamına gelen Çerağan’dır. Sarayın bulunduğu yeri ilk keşfeden ise Sultan 4. Murad olur. Padişah, ilk yalıyı kerimesi Kaya Sultan için yaptırır. Ancak yalının en görkemli günleri Lale Devri’ni beklemek gerekecektir. Devrin padişahı III. Ahmed’in de katıldığı en debdebeli eğlenceleri kızı Fatma Sultan’la damadı İbrahim Paşa’nın Çırağan Yalısı’nda düzenlenir, özellikle gece yapılan, sazlı sözlü Çereğan Safaları yıllarca dillerden düşmez.
Sultan Mahmud saltanatı sırasında yalıyı yıktırarak bir saray haline getirir. Onun döneminde yalı bir nevi Devlet Konukevi haline dönüşür. Devrin güçlü devletleri Avusturya ve Fransa’nın elçileri hep Çırağan’da ağırlanır. Sarayı en fazla kullanan padişah ise II. Mahmud’un büyük oğlu Abdülmecid’dir. 14 yıl aralıksız Çırağan’da kalan padişahın oğulları V. Murad, II. Abdülhamid ve V. Mehmed Reşad hep bu sarayda doğup büyümüşler, kızı Fatma Sultan’la Sadrazamı Mustafa Reşid Paşa’nın oğlu Ali Galip de bu sarayda evlenmişlerdir.
Saray 1857’de yıkılır ancak hazinenin büyük borcu nedeniyle hemen yenisi için inşaata başlanmaz. Yeni sarayın inşaat emrini yeni sultan verir. Abdülmecit’in kardeşi Sultan Abdülaziz.
Mimarları Balyan kardeşlerdir. 20 Ocak 1863’e temeli atılan inşaat, 9 yılda tamamlanır. Saray için Hazine-i Hassa’dan 2 buçuk milyon lira harcanır. İnşaat biter ama eski Beşiktaş Mevlevihanesi üzerine yapılan sarayın uğursuzluk olduğu inancı hiç bitmeyecektir.
Abdülaziz, saraya ilk ziyaretinde düşer ve ayağını kırar, V. Murad Çırağan Sarayı’nda 25 yıl süren hapis hayatı yaşar. Devrik Sultan V. Murad’ı yeniden tahta çıkarmak için Çırağan’a giden Ali Suavi sarayda öldürülür ve nihayet bir yıl Meclis-i Mebusan binası olarak kullanılan saray 19 Ocak 1910’da yanar.
Çıragan Sarayı yanıyor
Metruk bina mütareke döneminde bir Fransız istihkam kıtası tarafından kullanılır ve cennet bahçesi ise 1930’lardan itibaren Beşiktaş Kulübü tarafından futbol sahası olarak kullanılır. 80 yıl bimekanlara, köprü altı çocuklarına barınak olan sarayın makus talihi 1987’de döner ve restore edilerek 1992’de yeniden bu kez otel olarak hizmete girer.
Kaynak:1
İlk yorum yapan olun